آنفولانزا یک بیماری حاد تنفسی است که هر سال در فصول سرد شیوع پیدا می‌کند. ویروس آنفولانزا هر سال ویژگی‌های خود را تغییر می‌دهد در نتیجه تزریق سالانه‌ی واکسن آنفولانزا تأثیر مهمی در پیشگیری از شیوع آنفولانزا دارد. در این مقاله علاوه بر معرفی این واکسن، به سوالات مهمی مثل اولویت دریافت واکسن چه کسانی هستند؟ واکسن چه تاثیری دارد؟ واکسن آنفولانزا چه عوارضی میتواند داشته باشد؟ و در نهایت به روش های دیگری پیشگیری از آنفولانزا خواهیم پرداخت، با جوردارو همراه باشید.
واکسن آنفولانزا چیست؟
به طور کلی واکسن میکروب کشته شده ویروس یا باکتری ضعیف شده‌ای است که با ایجاد ایمنی در بدن انسان باعث پیشگیری از ابتلا به بیماری هدف می‌شود. واکسن‌ها می‌توانند از عفونت های جدی یا کشنده پیشگیری کنند. واکسن آنفولانزا شما را از ابتلا به آنفولانزا محافظت می‌کند. آنفولانزا علائم متفاوتی شامل تب، سرفه، بدن درد و… دارد و انواع مختلفی از آن وجود دارد، آنفولانزای فصلی، آنفولانزای H1N1، آنفولانزای پرندگان و… همگی به دلیل ویروس‌ها ایجاد می‌شوند. به دلیل اینکه ویروس آنفولانزا هر سال تغییر می‌کند، لازم است واکسن آنفولانزا را هر سال قبل از فصل آنفولانزا دریافت کنید.
در این مقاله می‌خوانید: واکسن آنفولانزا چیست؟ چه تاثیری دارد و چه زمانی باید آن را دریافت کنیم؟
چه کسانی باید واکسن را بزنند؟
همه‌ی افراد بالای ۶ ماه می‌توانند هر سال واکسن آنفولانزا را دریافت کنند. مخصوصا تزریق واکسن برای افراد زیر بسیار مهم است و در شرایط کمبود واکسن، اولویت دریافت واکسن آنفولانزا با افراد زیر است:
- کودکان ۶ ماه تا ۴ سال
- افراد بالای ۵۰ سال
افراد با یکی از مشکلات زیر:
- بیماری ریوی شامل آسم یا بیماری بیماری مزمن انسدادی ریه
- بیماری قلبی
- دیابت
- چاقی شدید
بیماران با سیستم ایمنی ضعیف برای مثال:
- بیماران تحت درمان مبتلا به سرطان
- افراد مبتلا به HIV یا ایدز
- سابقه‌ی پیوند عضو
- خانم‌های باردار یا خانم‌هایی که در فصل آنفولانزا قصد بارداری دارند.
- کودکان بین ۶ تا ۱۸ سال که هر روز آسپرین مصرف می‌کنند.
- پزشکان،پرستاران و افرادی که در خانه سالمندان یا مهدکودک ها کار می‌کنند.
- افرادی که با یکی از افراد لیست بالا زندگی می‌کنند یا از آن‌ها مراقبت می‌کنند.
اولوبت دریافت واکسن با کودکان ۶ ماه تا ۴ سال، افراد بالای ۵۰ سال، خانم‌های باردار، افراد با بیماری‌های زمینه‌ای (مثل بیماری‌های قلبی،ریوی،دیابت و…) و بیماران با سیستم ایمنی ضعیف است.
بهترین زمان دریافت واکسن آنفولانزا چه زمانی است؟
بهترین زمان دریافت واکسن اواخر شهریور تا قبل از زمستان هر سال است.کودکان بین ۶ ماه تا ۹ سال در صورتی که در فصل های قبلی آنفولانزا واکسن نزده اند یا فقط یک واکسن تا کنون تزریق کرده اند باید دو بار با فاصله‌ی حداقل چهار هفته واکسن را دریافت کنند. علاوه بر این به کودکان ۶ ماه تا ۳۵ ماه در هرنوبت تزریق نصف واکسن و از ۳ سالگی به بعد در هر نوبت یک واکسن کامل تزریق می شود.
چرا باید واکسن بزنیم؟
دریافت واکسن به پیشگیری از ابتلای شما و همچنین افرادی که اطراف شما هستند کمک می‌کند. علاوه بر این اگر با وجود زدن واکسن به آنفولانزا مبتلا شوید، واکسن شما را از ابتلای شدید بیماری یا حتی مرگ محافظت می‌کند.
تأثیر واکسن آنفولانزا
بعضی افراد تصور می‌کنند واکسن آنفولانزا تاثیری ندارد زیرا افرادی را می‌شناسند که حتی بعد از تزریق واکسن نیز مریض شده‌اند. اما باید توجه کنید که بسیاری از این افراد به دلیل ویروس‌های دیگر به سرماخوردگی مبتلا شده‌اند که واکسن نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد. حتی در سال‌های اخیر که واکسن آنفولانزا تأثیر کمتری داشته است، باز هم از چند نوع آنفولانزا و آنفولانزای شدید پیشگیری می‌کند.
در بدن افرادی که واکسن آنفولانزا می‌زنند آنتی بادی (پروتئین) هایی ساخته می‌شود که ویروس را بعد از ورود به بدن نابود می‌کند. حدود دو هفته طول می‌کشد تا این آنتی بادی‌ها در بدن ساخته شوند. واکسن معمولاً از ابتلای ۵۰ تا ۸۰ درصد افرادی که واکسن را دریافت کرده‌اند پیشگیری می‌کند. اگر بعد از تزریق واکسن نیز آنفولانزا بگیرید، علائم شما خفیف‌تر و دوره‌ی بیماری شما کوتاه‌تر از افرادی است که واکسینه نشده‌اند.
انواع واکسن آنفولانزا
واکسن‌های سه ظرفیتی از سه نوع ویروس آنفولانزا و واکسن‌های چهار ظرفیتی از چهار نوع ویروس محافظت می‌کند. هر دوی این واکسن‌ها مؤثر هستند. معمولا واکسن فرانسوی با نام تجاری VAXIGRIP ، واکسن هلندی با نام تجاری INFLUVAC و واکسن ایتالیایی با نام AGRIPPAL در ایران توزیع می شود.برتری خاصی بین برند های مختلف واکسن آنفولانزا وجود ندارد اما بعضی از آن‌ها برای مصرف در بعضی سنین تایید نشده اند.برای مثال یکی از برند های واکسن ۴ ظرفیتی برای مصرف در کودکان زیر سه سال مجاز نمی باشد.در این رابطه با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
روش تزریق واکسن آنفولانزا
واکسن ها باید در یخچال در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی گراد نگه داری شوند و از یخ زدن آن ها جلوگیری شود. تزریق واکسن باید تحت نظر مراکز پزشکی انجام شود.این واکسن به صورت عضلانی یا زیرجلدی عمیق تزریق می شود.برای تزریق واکسن زی نکات زیر را در نظر بگیرید:
- کمی قبل از تزریق واکسن آن را از یخچال بیرون بیاورید تا به دمای محیط برسد.
- هنگام برداشتن کاپ واکسن آن را طوری در دست خود بگیرید که سوزن آن به سمت بالا باشد.در غیر این صورت مقداری از واکسن به بیرون کشیده می شود و مقدار باقی مانده اثربخشی کافی نخواهد داشت.
- واکسن را در دست غیرغالب خود تزریق کنید.قبل از تزریق واکسن محل تزریق را تمیز کنید.
- از پنبه ی بدون الکل استفاده کنید.
- هوای داخل سرنگ به هیچ وجه نباید خارج شود.هواگیری سرنگ باعث می شود در انتهای تزریق مقداری از واکسن داخل نیدل باقی بماند و در نتیجه مقدار تزریق شدا اثربخشی کافی را نخواهد داشت.
- برای تزریق واکسن کمی پوست را بالا بکشید و آن را به صورت عمودی تزریق کنید.محل تزریق را ماساژ ندهید.هرگونه فشار اضافی میتواند موجب خارج شدن مقداری از واکسن شود.
عوارض واکسن آنفولانزا چیست؟
معمولاً واکسن آنفولانزا عوارضی ندارد، اما در صورت ایجاد عوارض، عوارض آن شامل موارد زیر می‌شود:
- قرمزی، تورم خفیف یا درد در محل تزریق
- تب خفیف
- سردرد یا بدن درد
- به ندرت ممکن است واکسن‌ها باعث واکنش‌های آلرژیک نیز بشوند
آیا می‌توان واکسن آنفولانزا را در بارداری استفاده کرد؟
در صورت بارداری حتماً باید واکسن آنفولانزا را تزریق کنید. در زنان باردار آنفولانزا میتواند به سرعت شدید شود و خطرناک باشد. حتی میتواند باعث مشکلات تنفسی شود که برای مادر یا جنین خطرناک است. به همین دلیل است که زنان باردار حتماً باید واکسن آنفولانزا را دریافت کنند. علاوه بر این از آن جایی که نوزادان زیر ۶ ماه نمی توانند واکسن انفولانزا بزنند،تزریق واکسن انفولانزا در مادران باردار می تواند ایمنی خوبی در برابر ویروس انفولانزا در نوزادان زیر ۶ ماه هم ایجاد کند.
بعضی افراد تصور می‌کنند که در صورت حساسیت به تخم مرغ نمی‌توانند واکسن آنفولانزا بزنند. این تصور به خاطر این است که در واکسن آنفولانزا مقدار خیلی کمی تخم مرغ وجود دارد. اما این مقدار بسیار کم است و حتی اگر به تخم مرغ حساسیت شدید دارید نیز می‌توانید واکسن را تزریق کنید.
راه‌های دیگر پیشگیری از آنفولانزا کدامند؟
علاوه بر تزریق سالانه‌ی واکسن باید:
- دستان خود را مرتب با آب و صابون بشویید یا با الکل ضدعفونی کنید.
- از افرادی که می‌دانید آنفولانزا دارند دوری کنید.
- از دست زدن به چشم، بینی و دهان خود خودداری کنید، زیرا ویروس از این راه وارد بدن می‌شود.
مطلب پیشنهادی: بهترین روش‌های درمان گلو درد
در صورتی که به آنفولانزا مبتلا شدیم برای محافظت از دیگران چه کاری انجام دهیم؟
- در خانه بمانید.
- حداقل ۲۴ ساعت تا بعد از اینکه تب شما بدون داروهای ضد تب قطع شود، سرکار یا مدرسه نروید.
- هنگام عطسه یا سرفه جلوی دهان و بینی خود را با داخل آرنج خود بگیرید یا ماسک بزنید.
