افرادی که مبتلا به از دست دادن حافظه هستند، سطوح فراموشی بیش از حد انتظار را تجربه می‌کنند و ممکن است در یادآوری حافظه کوتاه مدت و بلندمدت مشکل داشته باشند. در طول زمان با کهولت سن افراد دچار از دست دادن و فراموشی حافظه می‌شوند، این امر به علت افزایش سن و عادی است و نباید باعث نگرانی شود.
با این حال، زمانی که فرد در طول روز از دست دادن حافظه را بیشتر تجربه کند، به شکلی که فعالیت‌های روزانه‌اش نیز تحت تاثیر قرار گیرد، باید سریعا به پزشک معالج مراجعه کند تا در مورد علائم خود و نحوه تاثیر از دست دادن حافظه با او صحبت کنند.
آیا دارو می‌تواند روند از دست دادن حافظه را کاهش دهد؟
هیچ درمان دارویی نمی‌تواند به طور موثر از دست دادن حافظه را درمان کند. افراد باید از هر گونه درمانی که وعده بازیابی عملکرد مغز و بهبود حافظه را می‌دهد، اجتناب کنند، چرا که که این داروها معمولاً ناایمن هستند و می‌توانند باعث تداخل دارویی منفی با سایر داروها شوند.
با این حال، برخی داروها می‌توانند به افراد در کاهش علائم و مدیریت پیشرفت بیماری کمک کنند. متخصصان بهداشت توصیه می‌کنند کسانی که دچار فراموشی حافظه هستند، فقط از نسخه‌های تایید شده توسط پزشک پیروی کنند.
انواع دارو برای تقویت حافظه
برای اکثر افراد مبتلا به از دست دادن حافظه، پزشک یکی از انواع داروهای زیر را توصیه می‌کند. داروهای دارنده تایید سازمان غذا و دارو (FDA) برای درمان علائم کاهش حافظه عبارتند از:
۱. مهارکننده‌های کولین استراز
پزشکان مهارکننده‌های کولین استراز را برای مدیریت شرایط مختلف مؤثر بر حافظه از جمله آلزایمر و بیماری پارکینسون تجویز می‌کنند. آن‌ها با مسدود کردن آنزیم کولین استراز از تجزیه استیل کولین می‌کاهند. استیل کولین یک پیام رسان شیمیایی است که نقش حیاتی در حافظه و یادگیری دارد. دانشمندان بر این باورند که افزایش سطح استیل کولین در مغز می‌تواند به حفظ حافظه و تاخیر در بدتر شدن علائم کمک کند.
نمونه‌هایی از مهارکننده‌های کولین استراز عبارتند از:
- دونپزیل (آریسپت)
- ریواستیگمین (Exelon)
- گالانتامین (Razadyne)
۲. تنظیم کننده‌های گلوتامات
گلوتامات رایج‌ترین انتقال دهنده عصبی در مغز است. این می‌تواند سلول‌های عصبی را از طریق فرآیندی به نام excitotoxicity تا حد مرگ تحریک کند. مرگ سلولی اکسیتوتوکسیک می‌تواند باعث ایجاد شرایط تخریب عصبی شود که بر حافظه تأثیر می‌گذارد. تنظیم کننده‌های گلوتامات میزان گلوتامات را در سیستم عصبی مرکزی تا حد مطلوب کنترل می‌کنند.
یکی از نمونه‌های تنظیم‌کننده گلوتامات، ممانتین است، ممانتین یک آنتاگونیست گیرنده N-متیل-D-اسپارتیک اسید (NMDA) است که مانع از حمله کلسیم به نورون‌ها و ایجاد آسیب عصبی می‌شود. پزشکان ممکن است ممانتین را به تنهایی یا در کنار یک مهارکننده کولین استراز به دلیل حداقل عوارض جانبی آن تجویز کنند.
۳. ترکیب دارویی مهارکننده کولین استراز و تنظیم کننده گلوتامات
شواهد نشان می‌دهد که ترکیب این دو دسته از داروها موثرتر از استفاده از تنها یک دارو است. محققان خاطرنشان می‌کنند که اگرچه این روش نسبت به درمان تک دارویی برتری دارد، اما می‌تواند برنامه‌های درمانی را برای بیماران و مراقبان آن‌ها پیچیده کند.
4.آدوکانوماب
این دارو در خط اول درمان برای افراد مبتلا به بیماری آلزایمر در مراحل اولیه است. همچنین، ممکن است پزشکان آن را برای سایر اختلالات شناختی خفیف تجویز کنند. Aduhelm یک داروی بیولوژیک است که از سلول‌های زنده تشکیل شده و پلاک‌های پروتئین سمی معروف به بتا آمیلوئید را از بین می‌برد. بتا آمیلوئید پروتئینی است که محققان معتقدند در زوال شناختی افراد مبتلا به آلزایمر نقش دارد.
عوارض داروهای تقویت حافظه
۱. مهار کننده کولین استراز
این دارو مربوط به زوال عقل مربوط به بیماری آلزایمر است، پزشکان می‌توانند آن را برای شرایط زیر تجویز کنند:
- آسیب تروماتیک مغز
- زوال عقل عروقی
- زوال عقل بدن لوی
- زوال عقل بیماری پارکینسون
از عوارض این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حالت تهوع
- اسهال
- استفراغ
- بیخوابی
- گرفتگی عضلات
- خستگی
- بی‌اشتهایی
- فشار خون
- ادم
- افت فشار خون
- سردرد
- کاهش وزن
- کم اشت‌ها
- واکنش‌های پوستی
- برادی کاردی سینوسی
- انسداد دهلیزی
- ضربان قلب آهسته
- زخم معده
- خونریزی گوارشی
- حرکات غیر ارادی
- انقباضات عضلانی
- لرزش
- تحریک‌پذیری عمومی
- اختلالات خواب
- افزایش خطر مرگ ناشی از مصرف طولانی مدت
۲. تنظیم کننده گلوتامات و آنتاگونیست گیرنده NMDA
این دارو برای از دست دادن حافظه متوسط تا شدید به دلیل بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار می‌گیرد و عوارض آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرگیجه
- سردرد
- گیجی
- یبوست
۳. مهارکننده کولین استراز + تنظیم کننده گلوتامات
این دارو برای از دست دادن حافظه متوسط تا شدید به دلیل بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار می‌گیرد و عوارض آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سطح بالای اسید معده
- تشنج
- مشکل تنفس
- اسهال
- ضربان قلب آهسته
- بی‌اشتهایی
- تزلزل در ادرار
۴. آدوکانوماب
این دارو برای اختلال شناختی خفیف یا زوال عقل ناشی از بیماری آلزایمر است و عوارض آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ادم
- سقوط
- هذیان
- حساسیت مفرط
- ایمنی‌زایی
بهترین مولتی ویتامین‌ها در تقویت حافظه
برخی ویتامین‌ها و اسیدهای چرب از دست دادن حافظه را کند می‌کنند یا از آن جلوگیری می‌کنند. لیست طولانی راه حل‌های بالقوه شامل ویتامین‌هایی مانند ویتامین B۱۲، مکمل‌های گیاهی مانند جینکو بیلوبا و اسیدهای چرب امگا ۳ است.
ویتامین B12:
دانشمندان مدت‌هاست که در مورد رابطه بین سطوح پایین B۱۲ (کوبالامین) و کاهش حافظه تحقیق می‌کنند. با این حال، اگر مقدار کافی B۱۲ دریافت کنید، شواهدی وجود ندارد که مصرف بیشتر آن اثرات مثبتی داشته باشد. کمبود B۱۲ بیشتر در افراد مبتلا به مشکلات روده، معده یا گیاهخواران سرسخت دیده می‌شود.
خطر کمبود B۱۲ نیز با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد، این مورد به دلیل افزایش اسید معده پایین در افراد مسن است. طبق تحقیقات انجام شده، داروی دیابت متفورمین سطح B۱۲ را کاهش می‌دهد. سایر داروها مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون، داروهای ضد التهابی مانند پردنیزون و کنترل بارداری می‌توانند سطح B۱۲ را کاهش دهند.
با این حال، افرادی که دارای شرایط پزشکی خاص هستند، کسانی که از داروهای خاصی استفاده می‌کنند، یا افرادی که اسید معده پایینی دارند ممکن است نتوانند به درستی B۱۲ را از غذا جذب کنند و ممکن است برای حفظ سطوح کافی به مکمل‌های غذایی نیاز داشته باشند.
ویتامین E:
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ویتامین E می‌تواند برای ذهن و حافظه در افراد مسن مفید باشد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ در مجله JAMA نشان داد که مقادیر بالای ویتامین E می‌تواند به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط کمک کند.
مصرف بیش از ۴۰۰ واحد بین المللی در روز به ویژه برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، به ویژه برای کسانی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنند، خطرناک است. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مکمل ویتامین E ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.
صرف نظر از سن یا شرایط خود، باید بتوانید ویتامین E کافی را از غذا دریافت کنید، اگر به مقادیر اضافی علاقه دارید از پزشک خود در مورد میزان مصرف آن بپرسید. کمبود ویتامین E نادر است، اگرچه ممکن است در افرادی که رژیم‌های غذایی کم چربی دارند، رخ دهد.
این ویتامین در موارد زیر یافت می‌شود:
- آجیل
- دانه
- روغن‌های گیاهی
- سبزیجات، مانند اسفناج و کلم بروکلی
