چقدر با گیاه جینسینگ آشنایی دارید؟ جینسینگ قرمز چه تفاوتی با انواع دیگر این گیاه دارد؟ چه خواصی در این گیاه نهفته است؟ اگر به برچسب بسیاری از داروها و مکملهای تقویتی و یا محصولات آرایشی بهداشتی دقت کنید نام گیاه جینسینگ خودنمایی میکند، اما این گیاه چیست و چه خواصی دارد. در این مقاله علاوه بر بررسی خواص جینسینگ با نقش جینسینگ در درمان بیماریهای و مراقبت پوست آشنا خواهیم شد، با جوردارو همراه باشید تا با جنسینگ بیشتر آشنا شوید.
جینسینگ چیست؟
جینسینگ گیاهی ارزشمند است که از گیاهان بومی نواحی شمال آمریکا و مناطق شرقی آسیا (بهخصوص نواحی دارای آبوهوای خنک) به شمار میرود. این گیاه دارای ریشههای ضخیم و گوشتی بزرگی است که تقریباً تمام خواص جینسینگ را در خود جایدادهاند و میتوان گفت برگهای آن در مقایسه با ریشه خواص زیادی ندارند و به همین دلیل چندان مورد توجه نیستند. این ریشههای گوشتی و روشن حاوی مقادیر زیادی جینسنوسید (ginsenosides) است که میتوان گفت اکثر خواص مفید جنسینگ به دلیل وجود همین ماده است؛ اما ریشههای گوشتی این گیاه حاوی مواد دیگری مانند آرژنین، پلی استیلن و پلی ساکاریدهای اسیدی نیز هستند. ریشههای این گیاه به طور کامل یا قطعه قطعه شده بهصورت تازه یا خشک شده مورد مصرف قرار میگیرد. ریشهی گیاه جنسینگ مصرف خوراکی دارد، بهعلاوه پودر یا عصارهی آن در مکملها و دمنوشها استفاده میشود. همچنین میتوان با آن چای جنسینگ تهیه کرد که یکی از محبوبترین نوشیدنیها در دنیاست. سرخپوستان بومی آمریکای شمالی در زمان طی کردن مسافتهای طولانی برای افزایش انرژی و رفع احساس گرسنگی ریشهی گیاه جینسینگ را میجوند.
انواع جینسینگ
گیاه جینسینگ به طور کلی به دو صورت وجود دارد. یکی جینسینگ سفید و دیگری جینسینگ قرمز. جینسینگ سفید بعد از برداشت در پاییز (پاییز پنجمِ بعد از کاشت) بهصورت طبیعی و با جریان هوای معمولی خشک میشود؛ اما برای تهیهی جینسینگ قرمز بعد از برداشت، ریشهی گیاه را به کمک حرارت و یا جریان بخار گرم خشک میکنند و این گرما باعث میشود که نشاستهی موجود در داخل ریشهها حالت ژلاتینی پیدا کند و کاراملیزه شود و در نتیجه رنگ گیاه به قرمز یا قهوهای مایل شود. این شرایط علاوه بر تأثیر بر رنگ گیاه، مزهی گیاه را نیز تغییر داده و مزهای شیرینتر و گرمتر به گیاه جنسینگ قرمز میدهد. نظریههای علمی زیادی در مورد تأثیر بسیار زیاد جینسینگ قرمز بر رفع مشکلات نعظ در مردان وجود دارد. ریشه جینسینگ قرمز با افزایش نیتریک اسید، باعث بهبود جریان خون در بدن شده و به این ترتیب میتواند کمک شایانی برای درمان ناتوانی جنسی و اختلالات نعوظ در مردان باشد.
خواص جینسینگ
به طور کلی طبق بررسیهای بسیاری که در این زمینه به طور ویژه توسط متخصصان طب سنتی انجام شده است افزایش انرژی، تنظیم سوختوساز و متابولیسم بدن، تقویت سیستم ایمنی، بهبود اختلالات جنسی در مردان، مقابله با علائم پیری و فرسودگی و دهها خاصیت مفید دیگر از فواید جینسینگ هستند.
مهمترین فواید جینسینگ
- تقویت قوای حافظه، گشایش ذهن، درمان مشکلات بیخوابی
- تقویت قوای جسمانی، سیستم ایمنی بدن، بهبود عملکرد قلب، تنظیم سوختوساز بدن و فشارخون
- تنظیمکننده هورمونهای جنسی نظیر استروژن، کاهشدهنده عوارض یائسگی و افزایشدهنده میل جنسی
- افزایش سلامت پوست با تنظیم چربی سازی سلولهای پوستی
خواص گیاه جینسینگ برای مردان
طبق بسیاری از نظریههای علمی موجود و همچنین تجربیات مثبت فراوان، گیاه جینسینگ بهویژه جینسینگ قرمز میتواند در درمان بسیاری از بیماریها و رفع اختلالات جنسی مردان مؤثر باشد. این گیاه میتواند با تنظیم هورمونهای مردانه و تقویت ترشح هورمون تستسترون و همچنین با افزایش انرژی بدن بسیاری از مشکلات نعوظ را برطرف کند. همچنین در مکانیسمی دیگر میتواند با افزایش نیتریک اسید بدن (که خود باعث بهبود عملکرد رگهای خونی و بهبود جریان خون میشود) به آرامسازی و انقباض رگهای خونی موجود در بافتهای تناسلی کمک کند و باعث رفع ناتوانی جنسی در مردان شود.
خواص گیاه جینسینگ برای زنان
جنسینگ به خاطر داشتن خواص ضدالتهابی و آرامبخش میتواند در درمان دردهای قاعدگی مؤثر باشد. همچنین میتواند برای زنان میانسالی که با مشکلات مربوط به قاعدگی درگیر هستند کمککننده باشد و عملکرد جنسی آنها را بهبود ببخشد و به کاهش تغییرات خلقی، گرگرفتگی، تعریق شبانه، اضطراب و افسردگی و ریزش مو کمک کند.
نحوه استفاده از جینسینگ
همانطور که گفته شد، استفاده از جنسینگ بهصورت افزودنی در غذاها و یا بهصورت دمنوشهای گیاهی سابقه بسیار طولانی دارد، به طور معمول ریشههای گیاه جینسینگ، بهصورت خشک شده و یا پودر به مصرف میرسند با پیشرفت صنایع دارویی و بهداشتی شکلهای دیگر این گیاه بهصورت قرص جینسینگ، کرمهای بهداشتی و… عرضه شدند تا امکان استفاده از این گیاه بینظیر در محصولات بهداشتی نیز میسر شود.
تهیه چای جینسینگ
خوشبختانه روشهای استفاده از این گیاه برای کسب فواید جینسینگ زیاد هستند. یکی از رایجترین این روشها دم کردن گیاه بهصورت چای و دمنوش است. میتوانید مقداری از ریشهی گیاه جینسینگ را به همراه مقداری آب در قوری غیرفلزی قرار داده و اجازه بدهید کاملاً دم بکشد (حدود ۳۰ دقیقه) و بعد در فواصل مناسب در طول روز مصرف کنید.
شکلهای دیگر مصرف جینسینگ
شما میتوانید ریشهی خشکشدهی گیاه را پودر کرده و به انواع نوشیدنیهایی که در طول روز مصرف میکنید اضافه کنید؛ و یا برای درست کردن اسموتیهای انرژیزا از آن استفاده کنید. علاوه بر این امروزه با استفاده از جنسینگ قرصها و کپسولها و پودرهای مکمل بسیار خوبی ساخته میشود که انواع استاندارد و مورد تائید آنها با عناوین مختلفی مثل قرص جینسینگ و… در داروخانهها و فروشگاههای معتبر موجود است. همچنین استفاده از عصاره و روغن جنسینگ در تولید محصولات آرایشی بهداشتی مثل ماسک، ژل، کرم و انواع لوسیون ها کاربرد فراوانی دارد و باعث طراوت و شادابی و انرژی بخشی به پوست و مو میشود.
نقش جینسینگ در درمان بیماریها
همانطور که اشاره کردیم جنسینگ به خاطر داشتن خواص ضدالتهابی، ضدمیکروبی و آنتیاکسیدانی خود میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و از بدن ما در مقابل بسیاری از بیماریها و عفونتهای میکروبی و باکتریایی محافظت کند. همچنین جنسینگ علاوه بر درمان بیماریها و اختلالات جنسی در مردان میتواند برای بعضی بیماریهای خاص با مشورت پزشک مربوطه به عنوان داروی کمکی مورد استفاده قرار بگیرد که در زیر به چند مورد از آنها اشاره میکنیم.
- درمان اختلال بیش فعالی در کودکان: جنسینگ میتواند با درمان اختلال بیش فعالی-کم توجهی که از اختلالات رایج و مشکلساز در کودکان به شمار میرود قدرت یادگیری کودکان را بهبود ببخشد.
- بهبود عملکرد ریه: جنسینگ میتواند ریهها را از هرگونه عفونت باکتریایی پاکسازی کند. همچنین میتواند علائم بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) که با التهاب مجرای هوایی فوقانی دستگاه تنفسی موجب گرفتگی، خارش بینی و عطسه میشود را بهبود ببخشد.
- کاهش سطح قند خون و کمک به درمان دیابت: مقدار مشخصی از جنسینگ میتواند در درمان بیمارانی که مبتلا به دیابت نوع دو هستند مؤثر باشد. این گیاه میتواند انسولین بدن را تنظیم کرده و قند خون را کاهش دهد.
- کاهش کلسترول: ریشهی جینسینگ قرمز میتواند کلسترول خون را کاهش دهد و در درمان بیماریهای مربوط به کلسترول خون مؤثر باشد.
- تقویت قلب: مطالعاتی وجود دارد که نشان میدهد ریشهی گیاه جنسینگ میتواند با تقویت عضلات قلبی عملکرد قلب را بهبود ببخشد.
- پیشگیری از آنفلوانزا: بر طبق نتایج بعضی مطالعات موجود، این گیاه میتواند در درمان و پیشگیری از آنفلوانزا و سایر ویروسهای تنفسی مؤثر باشد.
- جلوگیری از تخریب سلولهای مغزی: گیاه جینسینگ میتواند با مقابله با علائم پیری و فرسودگی مانع از تخریب سلولهای مغزی در سنین بالا شود و از بیماریهای مثل آلزایمر و پارکینسون پیشگیری کند.
قرص جینسینگ
ممکن است تهیه و آمادهسازی دمنوشها و چای یا … از گیاه جینسینگ برای همهی افراد مقدور نباشد و دنبال راه راحتتری برای استفاده از خواص جینسینگ باشند، همچنین گیاه جینسینگ بوی خاصی دارد که ممکن است بعضی افراد آن را دوست نداشته باشند و ترجیح دهند که از نمونههای آماده و موجود در بازار استفاده کنند. قرص جینسینگ یک جایگزین بسیار مناسب برای گیاه جینسینگ است، چرا که دوز مشخص و اندازهگیری شدهای از جنسینگ برای مصرف در هر وعده درون هر قرص وجود دارد و در بعضی قرصها و مکملهای جینسینگ موجود در بازار مواد دیگری نیز وجود دراند که میتوانند باعث تأثیر بیشتر و بهتر جنسینگ شوند.
نقش جینسینگ در محصولات آرایشی بهداشتی
جنسینگ به دلیل داشتن خواصی همچون جوانسازی و انرژی بخشی یکی از گیاهان بسیار محبوب و مورد استفاده در صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی است. این گیاه باعث افزایش تولید کلاژن و به دنبال آن شادابی و شفافیت پوست میشود. همچنین میتواند با افزایش گردش خون در پوست موجب انرژی بخشی و رطوبت رسانی به پوست شود. جنسینگ همچنین به دلیل خاصیت شاداب کنندگی و انرژی بخشی در ساخت بسیاری از کرمهای دور چشم معروف در دنیا مورد استفاده قرار میگیرد و موجب رفع پف و تیرگی دور چشم میشود. این گیاه به دلیل اینکه سرشار از مواد مغذی و ترکیبات آنتیاکسیدان است میتواند باعث از بین رفتن سلولهای مردهی سطح پوست شود و پوست را روشنتر و شفافتر کند.
مطلب پیشنهادی معرفی کوآنزیم کیوتن و تاثیر شگفت انگیز آن بر روی پوست
اثر جینسنگ بر مو
جنسیگ علاوه بر نقشی که در جوان سازی پوست دارد توقیت کننده قوی موهای شما نیز است. استفاده از جینسینگ در رفع ریزش مو توسط متخصصان پوست بسیار توصیه میشود، حتی پزشکان مصرف این ترکیبات این گیاه را برای بیمارانی که در دوره های شیمی درمانی نیز قرار دارند، توصیه میکنند، چرا که تحقیقات نشان داده ، ترکیبات موجود در جنسینگ با تاثیر بر روی هورمون های محرک رشد مو و کاهش اضطراب و استرس محیطی باعث تقویت ریشه های مو میشوند. به همین دلیل متخصصات پوست و مو مصرف دوره ای عصاره روغن جینسینگ برای کاهش ریزش مو را تجویز میکنند.
عوارض جانبی جینسینگ
جنسینگ گیاهی کمخطر است اما مانند تمام گیاهان دیگر در کنار تمام فواید مثبت خود میتواند در مواردی (بهخصوص در مصرف بیش از حد) عوارضی نیز به همراه داشته باشد. از جمله این عوارض میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خشکی دهان، تاری دید و سرگیجه
- افزایش ضربان قلب و بالا بردن فشارخون
- حالت عصبی و بیخوابی
- ناراحتی معده و اسهال
- تغییر در سیکل قاعدگی زنان
نکته: باید توجه داشت که مصرف جینسینگ در مادران باردار خطر خونریزی و سقط جنین را افزایش میدهد پس بهتر است مادران باردار از مصرف جنسینگ خودداری کنند.
تداخلات دارویی جینسینگ
مصرف جنسینگ با بعضی مواد و داروها تداخل دارد و بهتر است اگر داروی خاصی مصرف میکنید برای استفاده از جنسینگ حتماً با پزشک خود مشورت کنید. برای مثال مصرف جنسینگ با داروهای افسردگی و دیابت اختلال دارد. مصرف جینسینگ اثر کافئین را تقویت میکند. علاوه بر این در برخی افراد تداخل دارویی مصرف این گیاه با داروهای ضد انعقاد مثل وارفارین، هپارین و آسپرین نیز گزارش شده است.
منبع: WebMD