دیابت چیست؟

در مقاله‌ی قبل گفتیم که سلول‌های بدن ما برای انرژی به قند یا گلوکز احتیاج دارند. وقتی غذا می‌خوریم پانکراس شروع به کار کرده و انسولین ترشح می‌کند. انسولین نقش اصلی را در کنترل سطح  قند خون ایفا می‌کند. اگر پانکراس مقدار کافی انسولین ترشح نکند یا اینکه سلول‌های بدن نتوانند از انسولین ساخته شده به طور مناسب استفاده کنند، دیابت اتفاق می افتد. علائم دیابت شامل پرنوشی، تکرر ادرار، خستگی و کاهش وزن می‌شود و اگر درمان نشود مشکلات جدی‌تری مثل بیماری‌های قلبی، کلیوی و چشمی نیز اتفاق می افتد.

قند خون چیست؟

جوابش سادست! قندی که در خون وجود دارد! این قند از غذاهایی که مصرف می‌کنیم وارد خون می‌شود. غذاهایی که کربوهیدرات دارند مثل نان، ماکارونی و میوه جزو منابع اصلی قند خون هستند.

در بیشتر موارد شما نمی‌توانید بالا یا پایین بودن قند خون را احساس کنید! مگر اینکه خیلی پایین یا بالا باشد. حتی بسیاری از افراد مبتلا به دیابت علائم قند بالا را ندارند. در افراد دیابتی، بهترین راه برای فهمیدن قند خون اندازه گیری آن با دستگاه اندازه گیری قند است.برای مشاهده و خرید دستگاه قند خون و نوار تست قند خون میتوانید وارد وبسایت جوردارو شوید.

فرد دیابتی در حال انجام اندازه گیری قند خون

 عدد قند خون نرمال چقدر است؟

جدول قند خون نرمال در زیر آورده شده است: 

قند خون نرمال به زمانی که شما قند را اندازه می‌گیرید بستگی دارد. در یک فرد سالم قند خون ناشتا بین 70-99mg/dl و قند خون یک تا دو ساعت بعد از غذا کمتر از 140 mg/dl است.

مقدار قند خون نرمال در افراد بالغ دیابتی غیرباردار در زیر آورده شده است:

قند خون ناشتا: 80-130mg/ml

قند خون بعد از غذا (یک تا دو ساعت بعد از غذا): کمتر از 180 mg/dl

هر بار که قند خون خود را اندازه گیری می‌کنید، آن را در جایی یادداشت کنید. این کار برای تعیین برنامه‌ی دارویی مناسب برای شما توسط پزشک بسیار اهمیت دارد.

هایپوگلایسمی (افت قند خون):

عارضه‌ای که بعضی از داروهای دیابت دارند این است که می‌توانند باعث هیپوگلیسیمی یا افت قند خون شوند.قند خون پایین باید سریعاً درمان شود زیرا می‌تواند خطرناک باشد.

هایپوگلایسمی زمانی اتفاق می‌افتد که برای فرد مبتلا به دیابت یکی از موارد زیر اتفاق بیفتد:

•      مصرف بیش از حد انسولین یا بعضی از داروهای دیابت که موجب ترشح انسولین می‌شوند.
•      مصرف نکردن مقدار غذا به مقدار کافی
•      ورزش شدید بدون خوردن میان وعده
•      طولانی شدن فاصله‌ی بین وعده‌های غذایی
•      مصرف بیش از حد الکل، اگر چه مصرف میزان کمتر الکل نیز در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ می‌تواند خطر هایپوگلایسمی را بالا ببرد.

 علائم افت قند خون شامل‌ موارد زیر می‌شود:

•      تعریق و لرزش
•      احساس گرسنگی

در صورت احتمال افت قند خون، باید این افت با اندازه‌گیری قند تأیید شود. در صورتی که  قند خون پایین‌تر از ۶۰mg/dl باشد، هایپوگلایسمی اتفاق افتاده است. البته بعضی افراد در قند خون‌های بالاتر نیز دچار علائم افت قند خون می‌شوند. در صورتی که قند خون برای مدت طولانی بالا باشد، هنگامی که قند به حدود ۱۰۰ mg/dl می‌رسد علائم افت قند خون ظاهر می‌شود. کنترل کردن بهتر قند خون موجب می‌شود در قند خون پایین‌تری علائم افت قند را احساس کنید.

نا آگاهی از هایپوگلایسمی:

ناآگاهی از هایپوگلایسمی زمانی اتفاق می افتد که علائم اولیه‌ی افت قند خون ایجاد نمی‌شوند. در نتیجه نمی‌توانید در مراحل اولیه پاسخ درستی به افت قند خون دهید و ممکن است علائم شدیدتر مثل غش کردن یا تشنج اتفاق بیفتد. نا آگاهی از افت قند خون بسیار شایع است و مخصوصاً در افرادی که بیشتر از ۵ تا ۱۰ سال دیابت نوع ۱ داشته‌اند ممکن است اتفاق بیفتد.

 افرادی که مقدار زیادی الکل مصرف می‌کنند و یا افرادی که بعضی از داروهای فشار خون را مصرف می‌کنند (مثل پروپرانولول یا متوپرولول) ممکن است متوجه افت قند خون نشوند.

پیشگیری افت قندخون:

بهترین راه برای پیشگیری از افت قند خون، اندازه‌گیری مکرر قند خون و آماده بودن برای برطرف کردن سریع آن است. همیشه همراه خود قند، آب نبات یا یک‌ کربوهیدرات سریع الاثر دیگر داشته باشید. در هنگام افت قند خون از مصرف غذاهای حاوی چربی یا پروتئین (مثل پنیر) خودداری کنید زیرا جذب گلوکز بدن را آهسته می‌کنند.

بعد از ۱۵ دقیقه مجدداً قند خون را اندازه گیری کنید و در صورت نیاز مصرف گلوکز را تکرار کنید. اگر تا مصرف وعده‌ی غذایی بعدی بیشتر از ۱ ساعت فاصله دارید، ۱۵ گرم کربوهیدرات بیشتر و  مقداری پروتئین نیز مصرف کنید. مثلاً مقداری نان وپنیر

 توجه:

یادتان باشد که اگر قند خون شما به سطح هدف خود نرسیده است باید از پزشک خود سؤال کنید که باید چه کاری انجام دهید. لازم نیست همه‌ی دفعاتی که قند خون خود را اندازه گیری می‌کنید قند خون در سطح نرمال باشد، اما هر چقدر که آن را در بیشتر در محدوده‌ی نرمال نگه دارید خطر عوارض ناشی از دیابت کمتر می‌شود.