کبد چرب یکی از مشکلاتی است در بسیاری از نقاط جهان شایع شده است و حدود 25٪ از مردم جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کبد دومین عضو بزرگ بدن است که در قسمت راست بالای شکم قرار دارد و به پردازش مواد مغذی و فیلتر کردن مواد مضر از خون کمک می‌کند و کبد چرب شرایطی است که چربی در کبد افزایش می‌یابد.

 کبد چرب چیست؟

کبد چرب زمانی ایجاد می‌شود که بدن مقدار زیادی چربی تولید کند و یا آن را به طور کافی متابولیزه نکند. مقدار اضافی چربی در سلول‌های کبدی ذخیره می‌شود و تجمع آن باعث ایجاد کبد چرب می‌شود.چربی زیاد موجب التهاب کبد می‌شود که می‌تواند به کبد آسیب برساند و در موارد شدید موجب نارسایی کبدی می‌شود.

انواع کبد چرب:

افرادی که که مقدار زیادی الکل مصرف می‌کنند ممکن است دچار نوعی کبد چرب شوند که به آن کبد چرب الکلی می‌گویند.

به کبد چرب در افرادی که الکل زیادی مصرف نمی‌کنند الکل چرب غیر الکلی می‌گویند.

دو نوع کبد چرب غیر الکلی وجود دارد. در نوع اول تجمع چربی وجود دارد اما کبد ملتهب نشده است‌

در نوع دوم تجمع چربی و التهاب در کبد وجود دارد‌. این مقاله بیشتر راجع به نوع دوم کبد چرب می‌باشد زیرا مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند.

دلایل ایجاد کبد چرب:

دلایل ایجاد کبد چرب مشخص نیستند. اما در شرایط زیر بیشتر اتفاق می افتد:

• اضافه وزن
• دیابت یا قند خون بالا
• کلسترول و تری گلیسرید بالا
• مصرف بعضی از داروها مثل تاموکسیفن، متوترکسات یا آمیودارون

علائم کبد چرب:

بیشتر مواقع کبد چرب علامتی ندارد و فقط ممکن است مقداری خستگی یا ناراحتی یا درد در قسمت سمت راست بالای شکم احساس شود.

تشخیص کبد چرب:

پزشک شما ممکن است از روی جواب آزمایش خون متوجه کبد چرب شود‌. اگر پزشک مشکوک به کبد چرب شود احتمالاً باید آزمایشات خون بیشتر و تصویربرداری از کبد انجام دهید که می‌تواند سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی باشد.

بعضی افراد به بیوپسی کبد هم احتیاج دارند. در این آزمایش، پزشک نمونه‌ی کوچکی از بافت کبد را جدا کرده و آن را در زیر میکروسکوپ مشاهده می‌کنند‌. بیوپسی کبدی تنها راه تشخیص قطعی کبد چرب غیر الکلی است.البته اگر نتیجه آزمایش خون و تصویربرداری نرمال باشد دیگر نیازی به انجام بیوپسی نیست.

درمان کبد چرب:

در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان کبد چرب تأیید نشده است.خوشبختانه در بسیاری از موارد تغییر سبک زندگی می‌تواند باعث بهبود کبد چرب شود.شرایط با درمان سایر مشکلاتی که باعث ایجاد کبد چرب می‌شوند بهتر می‌شود. مثلاً کاهش وزن و کنترل کردن قند و کلسترول خون باعث بهبود کبد چرب می‌شود. سعی کنید روزانه حداقل ۳۰ دقیقه ورزش نیز انجام دهید.

انجام این تغییرات علاوه به بهبود کبد چرب فواید دیگری هم دارد و می‌توانند موجب کاهش احتمال حمله‌ی قلبی یا سکته شوند که بسیار مهم است زیرا در افراد مبتلا به کبد چرب احتمال سکته و بیماری‌های قلبی نیز افزایش می‌یابد.

• ویتامین ای:

در صورتی که دیابت یا بیماری قلبی نداشته باشید ممکن است پزشک برای شما ویتامین ای تجویز کند. بعضی از مطالعات نشان می‌دهند که ویتامین ای می‌تواند مقداری از آسیب کبدی ایجاد شده به دلیل کبد چرب غیر الکلی را کاهش دهد. البته در برخی از مواقع مصرف ویتامین ای برای این مورد خطراتی نیز دارد. پس حتماً قبل از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.

• امگا ۳:

امگا ۳ در بعضی از غذاها مثل ماهی و بعضی از گیاهان وجود دارد و فواید زیادی برای سلامتی دارد. بعضی از مطالعات پیشنهاد می‌دهند که مصرف روزانه‌ی امگا ۳ می‌تواند چربی کبد را کاهش دهد و سطح کلسترول را بهبود دهد.

(برای مطالعه ی بیشتر راجع به خواص امگا 3 به مقاله ی آن مراجعه کنید.)

• داروهای گیاهی:

بعضی از گیاهان نیز برای بهبود کبد چرب استفاده می‌شوند.برای مثال از گیاهانی مثل خار مریم، چای سبز و زردچوبه اثرات خوبی دیده شده است‌ و از این گیاهان در مکمل های دارویی مانند لیورگل ، livercare ، لیورفیت و لیورشیلد و… استفاده می شود.البته این گیاهان داروهای تأیید شده برای درمان کبد چرب نیستند و ممکن است عوارضی هم داشته باشند پس بهتر است قبل از مصرف هرگونه داروی گیاهی یا مکمل با پزشک خود مشورت کنید.

آیا کبد‌چرب در طول زمان بدتر می‌شود؟

ممکن است کبد چرب در طول زمان بدتر شود. گاهی اوقات منجر به مشکلات جدی کبد می‌شود که به آن سیروز کبدی می‌گویند. سیروز می‌تواند علائم متفاوتی شامل تورم پا، مشکل در تنفس و احساس خستگی ایجاد کند. در صورت مبتلا شدن به سیروز پزشک داروهای متفاوتی را برای شما تجویز می‌کند ویا ممکن است نیاز به پیوند کبد باشد.

تغذیه سالم برای جلوگیری از کبد چرب ضروری است

در حال حاضر علت اصلی ایجاد کبد چرب مشخص نیست اما در بسیاری از موارد با تغییر سبک زندگی بهبود پیدا می‌کند. کبد چرب در صورت عدم درمان می‌تواند منجر با التهاب، آسیب غیر قابل بازگشت کبد شود‌. پس انجام آزمایشات منظم طبق نظر پزشک بسیار مهم است. برای بهترین نتیجه از توصیه‌های پزشکان پیروی کنید و سعی کنید سبک زندگی سالمی داشته باشید‌.