رفلاکس معده چیست؟
وقتی غذا می‌خورید، غذا از طریق مری از دهان به معده منتقل می‌شود. در انتهای مری، جایی که به معده متصل می‌شود، یک ماهیچه‌ی حلقوی قرار دارد که بعد از بلع شل می‌شود تا اجازه دهد غذا از مری وارد معده شود. سپس این ماهیچه دوباره منقبض می‌شود تا از بازگشت غذا و اسید به مری جلوگیری کند.
علت سوزش معده این است که گاهی اوقات این ماهیچه به طور نامناسبی شل می‌شود و اسیدی که به طور نرمال در معده است به مری برمی‌گردد. رفلاکس گاهی نرمال است و در افراد سالم هم معمولاً بعد از غذا می‌تواند اتفاق بیفتد. زمانی که رفلاکس اسید معده باعث ایجاد علائم آزاردهنده یا آسیب می‌شود، پزشکان به آن بیماری بازگشت اسید به مری یا gerd می‌گویند.
رفلاکس معده
علائم رفلاکس معده:
شایع‌ترین علائم رفلاکس اسید معده عبارت‌اند از:
- سوزش معده یا احساس سوزش در قفسه‌ی سینه
- بازگشت اسید و غذای هضم نشده به گلو یا دهان
علائم دیگر شامل:
- درد معده یا قفسه‌ی سینه
- مشکل در بلع
- داشتن صدای خش دار یا گلودرد
- سرفه‌ی بدون دلیل
- تهوع یا استفراغ
درمان سوزش معده:
اگر علائم شما خفیف است، قبل از درمان دارویی با انجام کارهای زیاد می‌توانید باعث بهتر شدن رفلاکس معده شوید:
- اگر اضافه وزن دارید وزن خود را کاهش دهید. کاهش وزن فواید دیگری نیز دارد. مثلاً می‌تواند باعث کاهش ریسک دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی شود. (به مقاله‌ی کاهش وزن مراجعه شود.)
- سر تخت خود را 15 تا 20 سانتی متر بالا ببرید. در افرادی که شب‌ها دچار سوزش معده می‌شوند، با قرار دادن سر و شانه‌ها بالاتر از سطح معده، جاذبه می تواند از رفلاکس اسید معده جلوگیری کند. می‌توانید این کار را با قرار دادن آجر یا چوب یا لاستیک زیر دو پایه‌ی تخت، یا یک گوّه‌ی ابری زیر تشک انجام دهید.گذاشتن بالش اضافی زیر سر هیچ کمکی نمی‌کند، زیرا باعث خم شدن غیرطبیعی بدن و افزایش فشار روی معده می‌شود که خود می‌تواند رفلاکس اسید را بدتر کند.
- از مصرف غذاهایی که باعث شدیدتر شدن علائم می‌شوند خودداری کنید. این غذاها شامل قهوه، شکلات، الکل، نعنا و غذاهای چرب می‌شود.
- در صورت سیگار کشیدن آن را قطع کنید.ترک سیگار علاوه بر اینکه فواید بسیار دیگری دارد، می‌تواند باعث کاهش یا برطرف شدن علائم رفلاکس شود.
- از دیر غذا خوردن اجتناب کنید. دراز کشیدن با معده‌ی پر می‌تواند باعث تشدید رفلاکس شود. حداقل ۲ تا ۳ ساعت قبل از زمان خواب غذا نخورید.
- خودداری از پوشیدن لباس تنگ.بسیاری از افراد بعد از پوشیدن لباس‌های راحت که معده را تحت فشار قرار نمی‌دهد، احساس بهتری پیدا می‌کنند.
داروهای رفلاکس اسید:
این داروها با کاهش یا متوقف کردن اسید معده، به کاهش علائم رفلاکس معده کمک می‌کنند. اما هرکدام این کار را از راه خاصی انجام می‌دهند.
- برای علائم خفیف، آنتی اسیدها مناسب هستند اما فقط مدت کمی اثر دارند.
- داروهایی مانند فاموتیدین یا سایمتیدین قوی‌تر هستند و مدت بیشتری اثر دارند. یکی دیگر از داروهای این دسته رانیتیدین است که اخیراً از داروخانه‌ها جمع آوری شده است. زیرا آزمایش‌ها نشان دادند که فرآورده‌های آن حاوی ماده‌ای است که با مصرف زیاد ریسک سرطان را بالا می‌برد.
- برای علائم شدیدتر، مهارکننده‌های پمپ پروتون داروهای مؤثرتری هستند. این دسته شامل اس امپرازول، امپرازول، لانزوپرازول، پنتوپرازول و رابپرازول است. بعضی از انواع این داروها را می‌توان بدون نسخه تهیه کرد اما بعضی از آن‌ها نیاز به تجویز پزشک دارند.نوع و دوز تجویز این داروها توسط پزشک مشخص می‌شود.
آیا برای رفلاکس اسید باید به پزشک مراجعه کرد؟
بعضی افراد می‌توانند رفلاکس اسید را با تغییر سبک زندگی یا داروهای بدون نسخه مدیریت کنند اما در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- اگر علائم شما شدید است یا مدت طولانی طول کشیده است.
- مشکل بلع یا درد هنگام بلع یا احساس این که غذاها در مسیر پایین رفتن گیر می‌کنند.
- بی اشتهایی یا کاهش وزن بدون دلیل
- درد قفسه‌ی سینه
- احساس خفگی هنگام غذا خوردن
- علائم خونریزی گوارشی مثل استفراغ خونی یا مدفوع قرمز، سیاه یا قیرمانند
- درد معده‌ی جدید در افراد بالای ۶۰ سال
رفلاکس اسید در کودکان:
اگر کودک یا نوجوان شما رفلاکس اسید دارد باید به پزشک مراجعه کنید. بدون تجویز پزشک داروهای درمان رفلاکس اسید معده را به فرزند خود ندهید.
در کودکان رفلاکس اسید معده می‌تواند به دلیل مشکلات مختلفی به وجود بیاید. مهم است که قبل از شروع هر درمانی به پزشک مراجعه کنید تا علت رفلاکس معده مشخص شود.
